|
Amsterdam
De centrale middenstijl bij dit raam aan de Prins Hendrikkade vertoont bovenin een gecanneleerde
zuil geflankeerd door twee (Romeinse) vleugels. Uit de krullen steken links en rechts een paar
palmetten omhoog, die ik nog niet een naam durf te geven. Misschien wordt er wel verwezen naar de bloeiwijze
van de acanthus, maar het kan ook een ander motief uit de oudheid zijn.
Aan de lauwerkransbladeren hangt een bloemen-festoen. De scherpe knikken in de festoen, maken duidelijk
dat het hier geen Barok-stijl-motief is. Op de middenlijst van de deuren is ook nog een simpele versiering aangebracht.
|
| Amsterdam-Prins Hendrikkade 125: fraai Empire snijraam |
Ergens aan het eind van de Empire gaan de motieven versimpelen. Hieronder is een snijraam afgebeeld, waarin
men uit de overdadigheid van de Empire-symboliek een simpel levensboom-motief heeft overgehouden. De gecanneleerde
zuil verwijst naar de Empire-stijl, maar veel meer valt er over dit raam niet te zeggen. Het is wel een vroeg voorbeeld
van het levensboommotief, dat in een latere periode - in gietijzeren vormen - zo populair zal worden.
|
| Amsterdam- Het Singel: Empire-levensboom |
Utrecht
Heel eenvoudig maar duidelijk Empire ( zie foto Utrecht hieronder): Ook dit bovenlicht levert een bijdrage
aan de latere vormgeving van de levensboom. Hier zijn het twee geveerde bladeren. In het bovenste deurkalf is ook weer een
symmetrisch Empire-appliek aangebracht.
|
| Utrecht: nadagen Empirestijl |
Deventer
Wat ook nog aandacht verdient is de lictorenbundel. Dit klassieke thema uit de Romeinse
oudheid betreft de fasces, een bundel houten staven, die een bijl
insluiten. Fasces werden door ambtenaren, de lictores, voor de magistraten uit gedragen.
De staven, gewoonlijk berk maar
soms iep, waren symbolisch voor de "Macht van het Straffen"; de bijl symboliseerde de "Macht
van het leven en dood". In de Classicistische periode duikt het symbool weer op aan gevels en op monumenten. Op de foto
hierboven een deurkalf (= bovendorpel deur) met daarin een horizontale lictorenbundel (zonder
bijl).
|
| Deventer: Lictorenbundel in het deurkalf |
Den Haag
En tot slot van dit overzicht van Empire-ramen verlustigen we ons nog even aan het schitterende houtsnijwerk
van dit kleine bovenlicht in het Haagse stadscentrum. Excuses voor de kwaliteit van de foto. Aan weerzijden van de vaas staan
twee 'griffioenachtige' vogels, drinkend uit de kelk, wat een zeer klassiek thema is.
Het snijraam is helaas aan de linkerzijde ernstig beschadigd, maar kan nog worden gerestaureerd, zolang
de rechterkant nog aanwezig is. De veervormige bladeren eindigen in rechtopgaande spruiten (ook: Empire-stijlkenmerk),
waarvan er eentje dus mist. Let ook op de deur met de oog-ovalen en de versierde middenlat.
|
| Den Haag: Molenstraat |
Oudewetering (ZH)
Bij het kerkje in Oudewetering zijn boven de deuren op het deurkalf een paar empire-applieken
aangebracht. In het fronton de lauwerkrans, die boven een kerkdeur ongetwijfeld zal verwijzen naar de hemelse
zaligheid.
|
| Kerkje in Oudewetering (bij Roelofarendsveen) met een Empire fronton. |
Den Bosch
Monumentendag geeft de gelegenheid om ergens binnen te kijken. Hier in Den Bosch een pand met nog iets van
een Empire-interieur.
|
| Den Bosch: Empireplafond |
|
| Den Bosch: Empire applique binnenshuis aangebracht.. |
|
