|
| foto: Angelika Lukas |
|
| Gouda: begraafplaats Pr. Hendrikstraat: voorzijde aula |
Memento Mori (gedenk de gestorvenen)
De foto's van dit bovenlicht kreeg ik toegestuurd door Angelika Lukas. We proberen nu de ouderdom te achterhalen.
In dit 19-eeuwse bovenlicht, op de oude begraafplaats a.d. Prins Hendrikstraat te Gouda zien we gekruiste
zeisen (de overbiddelijkheid van de dood) en symmetrisch geplaatste omlaaggerichte toortsen.
De omgekeerde (brandende) fakkel was al voor de oudheid symbool van het gedoofde leven en attribuut van de dood. Een brandende
fakkel verwijst naar (hernieuwd) leven (wederopstanding).
Het vervliegen van de tijd wordt uitgebeeld door de vleugels die het tijdglas (zandloper)
flankeren. Als symbool van de dood komt de zandloper voor het eerst voor in de late middeleeuwen.
Een duivenvleugel staat voor de dag en een vleermuisvleugel voor de nacht.
Ze kunnen ook verwijzen naar het vervliegen van het leven bij goed en kwaad.
Tevens is er een ouroboros ( de slang die zichzelf in de staart bijt) te zien voor de zandloper.
Leven en dood worden verder nog weergegeven door een dode en een levende tak.
De korenaren (of palmetten?) langs de rand hebben meer een ornamentele waarde,
maar zouden nog kunnen verwijzen naar het vruchtdragende leven.
Opzij van het bovenlicht zien we aan weerszijden in de deuromlijsting "doodshoofden met gekruiste
knekels".
.
| foto: Angelika Lukas |
|
| Gouda: de oude begraafplaats: voorzijde gebouw |
Zowel aan de voorzijde als aan de achterzijde zien we eenzelfde bovenlicht.
Aan de achterzijde ontbreken de schedels met knekels.
| foto: Angelika Lucas |
|
| Gouda: oude begraafplaats: achterzijde gebouw |
|
| Gouda: oude begraafplaats: bovenlicht a.s. achterzijde. |
Op de palen van het toegangshek vervliegt de tijd met vogelvleugels.
Zie foto hieronder.
|
| Gouda: toegangshek oude begraafplaats |
Edinburgh (Schotland)
Op deze grafsteen zien we nog een paar andere doodssymbolen:
gekruiste scheden zonder zwaard: Vechten kan niet meer!!
Er wordt een doodsklok geluid en boven de schedel zien we 2 doodgraversattributen:
schop en houweel.
|
| Grafsteen t.b.v. lid v.d. Greyfriars te Edinburgh |
Harich (bij Balk)
De Ouroboros komt veel voor op kerkhoven en grafmonumenten. De in zijn eigen staart bijtende
slang symboliseert de eeuwigheid van het bestaan.
En ook hier weer twee gekruiste zeisen.
Links onder een klein vuurvlammetje op het hek, uitstijgend vanuit een bloemkelk. Vuur
is een teken van overgang, transformatie, opstanding en reiniging.
De positieve betekenis in het christendom is de verbinding met de Heilige Geest. Bezieling door de Heilige
Geest is een belangrijk element voor een deugdzaam christelijk leven.
|
| Harich (Frl): Ouroboros op kerkhofhek |
En dan is er nog de vlinder. Ook die past er ook qua symboliek bij.
Daarbij speelt vooral van ouds een rol: het wonderlijke verschijnsel dat uit een pop een vlinder
ontstaat. Hoe de ene levenstoestand kan overgaan in een andere.
De dood als een soort 2e geboorte naar een andere levensvorm in het hiernamaals. De vlinder symboliseert
daarmee onsterfelijkheid terwijl het gelijktijdig ook symbool staat voor de kortstondigheid van het aardse leven.
|
