Bovenlichten en snijramen in Nederland

Trofeeënbundel (vervolg 3)

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

Leiden
 
Een van de 2 overgebleven stadspoorten (van de oorspronkelijke acht) van Leiden is de Zijlpoort.
Aan de stadszijde treffen we een enorme wapenhoop aan, vormgegeven door (alweer) Rombout Verhulst. Hij is een van onze grootste barokke beeldhouwers. Heel fraai zien we de flamboyante hoed op een staak boven de hoop uit steken. Humor had Rombout zeker wel.
Het lijkt me een stilleven dat Overwinning en Vrede moet uitstralen.
 
Ben je ook verrukt van dit soort steenhouwerswerk, klik op de foto's.
 
 

foto: Michiel Verbeek
leiden-stadspoort.jpg
Leiden: Zijlpoort van buitenzijde

leiden-dsc04114-klbs.jpg
Leiden: Zijlpoort stadzijde

leiden-dsc04112-bskl.jpg
Leiden: Zijlpoort: stadzijde

leiden-dsc04111-kl.jpg
Leiden: overzicht over de compositie van Verhulst

Bundels van muziekinstrumenten
 
Op kerkorgels is het veel voorkomend dat we er attributenbundels van muziekinstrumenten op aantreffen. Dit was al een geliefd thema bij orgels,gebouwd in de tijd van de Renaissance en is dat sindsdien gebleven. Op de foto van het orgel in de kerk van Kloetinge zien we bovenin een ramskop met daaronder deze muzikale attributenbundel.
 

kloetinge-orgel.jpg
Kloetinge: orgelkas met aan weerszijden attributenbundels

 
Arma Christi
 
Nieuw is de ontdekking die Jan van Hoek uit IJsselsteijn deed dat ook de Arma Christi een verbijzondering zijn van de attributenbundel, ooit ontstaan uit de Romeinse wapenhoop.
De Arma Christi zijn de wapens en attributen die een rol hebben gespeeld bij de kruisdood van Jezus. Toen de kunstenaars deze wapens in een trofeeënbundel gingen weergeven, moest de kerk daar een antwoord op hebben en dat had zij.
'Het waren de wapens waarmee de Christus had gezegevierd over duivel en dood.'
  
Jan van Hoek ontdekte deze wapenbundels op een monstrans in het Weeshuis van Culemborg. Zie foto's hieronder. De Arma Christi zijn hier in 2 bundels weergegeven.
 
 
 

foto: Jan van Hoek
monstrans5517-kl.jpg
Monstrans met arma christi

foto: Jan van Hoek
monstrans5610-kl.jpg
Monstrans met Arma Christi

Tot de Arma Christi behoren een aardige verzameling wapens en voorwerpen: de speer, de hyssopstengel en de ladder, de doornenkroon en de zweep, het kruis en een pilaar (van de tempel?), een haan, een hamer en nagels, dobbelstenen... mogelijk nog meer.
 

frankrijk-2009-0-056-autreppes-armachristi.jpg
Autreppes (Fr) kerkhof: arma christi in hekwerk op kerkhof

Autreppes (Fr)
 
Op zoek naar metseltekens (zie knop aan de zijkant) moet je vaak een rondje rond de kerk maken en daar bevindt zich in die streken (Frankrijk) nog altijd een kerkhof.
Op dit kerkhof van Autreppes (foto boven) zag ik een omgevallen hek, met daarin in smeedijzer de arma christi verbeeld: speer en hysopstengel, ladder en doornenkroon, gerangschikt als wapentrofeeën.
 
Ja zo werd immers in verleden eeuwen gedacht: met deze wapens heeft Christus uiteindelijk de dood verslagen.
Toch een omdraaiing van de oorspronkelijke betekenis: de trofeeën hadden bij de Romeinen toebehoord aan de verslagen held.
 
 
 

BACK

START

NEXT