|
Oosterhout: kasteel "de blauwe kamer"
Zeven jonge vrouwen stichtten in 1271 de nu nog bestaande Norbertinessen-priorij
Sint-Catharinadal te Oosterhout. Aanvankelijk in Breda, maar in 1645 werd een kasteeltje
aangekocht in Oosterhout. Vermoedelijk uit nostalgische overwegingen kreeg het nieuwe klooster dezelfde naam als het
achtergelaten klooster in Breda: "de Blauwe Kamer".
De overeenkomst was getekend door Amalia van Solms en later bekrachtigd door Frederik Hendrik.
Het slotje, oostelijk van Oosterhout, werd omstreeks 1270 gesticht. In de
15e eeuw werd het bewoond door Johannieters (de Orde van St. Jan).
Deze Johannieters hadden de commanderij in Alphen (N.B.), die in de 12e eeuw door de Tempeliers
daar was gesticht, overgenomen.
In 1312, tijdens het concilie van Vienne, werd door paus Clemens V de Tempelorde opgeheven, nadat een Franse
koning Philips IV hen massaal tot ketters had verklaard om in het bezit van hun goederen te komen.
In onze contreien werden de Tempeliersgoederen toegewezen aan de Johannieter Orde. Ook de commanderij Ter
Brake ( de enige Tempelierscommanderij in Nederland) werd overgedragen.
Het kasteel "De Blauwe Camer" in Oosterhout is in fasen gebouwd.
Rond 1400 ontstond het gedeelte aan de linkerzijde van het huidige kasteel.
Een halve eeuw later werd de toren gebouwd en een eeuw
hierna werd het kasteel aan de achterkant uitgebreid met een zaal.
De naam zou (volgens weer een andere bron) afkomstig
zijn van de blauwe leien op het dak.
Dit zou betekenen dat we de toren ( met daarop de metseltekens) dus
(volgens de opgave van de zusters) zouden moeten dateren rond 1450.
Opm.
Aangezien de afgebeelde harten hier een spitse punt hebben, is deze datering
voor het desbetreffende muurgedeelte aan de te vroege kant. Mogelijk heeft er in een iets latere tijd nog een verbouwing in
Renaissancestijl plaatsgevonden.
|
| Oosterhout: priorij St. Catharinadal |
100 jaar jonger dan de toren zou dan dit rechter deel zijn. Dat kan wel ongeveer kloppen met de typische
Renaissance trapgeveltjes, die toen in zwang kwamen.
|
| Oosterhout: priorij St. Catharinadal |
Het maalkruis en de harten zijn duidelijk te indentificeren. De bovenste tekens zijn dat helaas niet.
De gedachte aan nonnen, maakt dat je bij zulke tekeningen aan hoofddeksels (?) gaat denken.
Maar de tekens zijn al van voor de tijd van de Norbertinessen, dus dat slaat nergens op.
Over de daaraan voorgaande Johannieters in Oosterhout heb ik nog geen informatie.
Ze waren de erfgenamen van de Tempeliers. Ze waren ontstaan vanuit een hospitaal in Jeruzalem,
dat kruisvaarders verpleegde. Dit hospitaal moest ook verdedigd worden door militairen, en zo werd het meer en meer een ridderorde.
Toen Het heilige land was opgegeven, konden ze zich terugtrekken op Rhodos en Malta. Vandaar ook de naam:
Maltezer ridders.
Haarlem kende vanaf 1310 een commanderij van Sint Jan, bestaande uit Johannieters. Haarlem kent ook al een
Sint Janskerk uit die tijd.
Nu is de Grote Kerk van Oosterhout ook een Sint Janskerk. En inderdaad hadden de Johannieters
daarin belangrijke zeggenschap.
|
| Oosterhout: priorij St. Catharinadal |
Het natuurstenen schietgat, is duidelijk van latere tijd, aangezien het dwars door de tekening
van het kruis loopt. Ook het hart heeft praktisch onvoldoende ruimte.
|
| Oosterhout: priorij St. Catharinadal |
Waalre ( onder Eindhoven) 1
Het Loon is een weggetje met nog wat oude boerderijen.
|
| Waalre: Loon 1 |
|
| Waalre: Loon 1 |
Waalre ( onder Eindhoven) 2
Eveneens aan het Loon is er nog zo'n oudje. En ze liggen in een schitterende landelijke omgeving.
Deze is van 1731.
|
| Waalre Loon 3 |
|
| Waalre: Loon 3 |
Leende
Drie boerderijen onder Leende hebben een hart-motief in de gevel. Er is een grote kans dat het hart getuigt
van Maria-verering bij de oorspronkelijke bewoner. Zie de foto's hieronder.
|
| Leende: Strijperstraat 42 hart-symbool |
|
| Leende: Strijperstraat 44 hart-symbool |
|
| Leende: Strijperstraat 52 hart-symbool |
|
