|
|
| Noordbroek (Gr): liggende leeuw in het bovenlicht ca 1870 (?) |
In de provincie Groningen komt op meerdere plaatsen de liggende leeuw in het bovenlicht voor. Er wordt gedacht
dat deze leeuw iets te maken heeft met de hoogheemraadschappen. Meer hierover op: de Leeuw vervolg 5.
|
| De kracht van de leeuwen heeft mensen vanouds al veel ontzag ingeboezemd. |
De leeuw kwam vroeger in een veel groter gebied voor dan nu. Hij was in voorchristelijke
tijd ook in het Midden-Oosten bekend vanuit het wild en omdat hij in leeuwenkuilen werd gehouden, zoals we leren uit het bijbelverhaal
van Daniël.
Bij ons is de leeuw in de heraldiek binnengekomen. Laten we daar eerst maar eens naar kijken. De heraldische
leeuw heet ook wel een liebaard. Dit is weer een verbastering van leopardus.
|
| het nederlandse koninkrijkswapen |
Wat we niet zo vaak van dichtbij bekijken is het Nederlandse koninkrijkswapen. We zien
drie keer een leeuw. Links en rechts zijn twee staande harige leeuwen in goud, die het wapen flankeren. De middelste leeuw
is de leeuw, die afkomstig is uit het wapen van Nassau. Een gouden staande leeuw op een azuurblauw veld. Dat deze leeuw gekozen
werd, zal zeker met de band met Willem van Oranje te maken hebben gehad. De leeuw kwam toen overigens al in meerdere
provincies voor. Het graafschap Holland b.v. had al vanaf de 13e eeuw een gouden leeuw in een rood veld.
De leeuw van de Republiek kreeg het zwaard als teken van macht in zijn ene en de
pijlenbundel met 7 pijlen (de 7 provincien) in zijn andere klauw.
|
| Het wapen van Holland op een muur in Dordrecht |
Het wapen van de Generaliteit, de Statenvergadering van de 7 verenigde Nederlanden, werd afgeleid
van het wapen van de machtigste provincie: Holland. Het betreft een gouden leeuw in een rood veld.
Res parvae crescunt concordia wil zeggen: kleine dingen groeien door eendracht.
|
| Zierikzee: de leeuw als heraldische figuur in dit 20e eeuws bovenlicht |
|
| Amsterdam: gevelsteen in muur scheepvaartmuseum |
Op de gevelsteen in de muur van het Amsterdamse Scheepvaartmuseum is een staande leeuw
te zien in vooraanzicht. Al weer wat zeldzamer qua compositie.
|
| Elburg: zeldzaam Lod XIV-snijraam met leeuwen als wapendragers |
In de tijd van de Renaissance en daarna gaat de leeuwenkop concurreren met de groteske
angstaanjagende koppen uit de gotiek/renaissance om een plaatsje aan de gevel op bijzondere plaatsen, zoals boven poortjes,
boven ramen of op de hoeken van een gevel.
|
| A'dam: leeuwenkop boven poortje aan de O.Z.Voorburgwal |
|
