De Germaanse levensboom

Ook de Germaanse religie kent symbolen met betrekking tot de levensboom, waardoor het heel goed mogelijk is dat dank zij de instandhouding van de volksfeesten en via de volkskunst deze symboliek bewaard gebleven is.

In de Germaanse religie komen we ook een levensboom tegen, de wereldes Yggdrasil.

In het oerbos torent de es boven de andere bomen uit. Misschien was dat de reden om deze boomsoort die eervolle taak te geven. Deze Essenboom staat in het midden van de wereld, in het centrum van het universum, en draagt de negen werelden, die bewoond worden door goden, mensen, reuzen, trollen, elfen, enz. Zijn kruin reikt tot ver in de hemel waar de beide godenfamilies wonen, de Asen en de Wanen. De stam is de as waaromheen de wereld zich bevindt.

Boomverering

Daarnaast werden door hen ook andere bomen vereerd, vooral eiken. De Germanen geloofden dat bomen een woonplaats waren van geesten, zowel goede als kwade. De bomen waarvan men aannam, dat ze door goede geesten werden bewoond, werden bij voorkeur dicht rond de woning geplant, zoals b.v. de vlierstruik; het liefst bij de huisdeuren. Zo konden ook bomen en struiken het gevoel geven dat boze geesten op een afstand werden gehouden.

In de donkere dagen van het jaar (de joeltijd) werd het feest opgeluisterd met groene takken. In de groene takken zouden de goedgezinde elfen huizen, die de kwaadgezinde geesten op afstand konden houden. Later meer hierover.

Twee vogels

Boven in de wereldboom, de Yggdrasil, huizen twee raven: Hugir en Munin of te wel Geheugen en Gedachten. Deze vogens vliegen iedere dag naar de aarde en boodschappen aan Wodan terug wat ze hebben gezien. Ze boezemden de mensen angst in, zodat ze in later tijden gezien worden als boodschappers van goed en kwaad. Is er echter oorlog op til, dan was het zien van een raaf een zegenend teken van de oorlogsgod Wodan.

De adelaar

Er is echter nog een 3^e vogel bij betrokken en dat is de arend of adelaar. Deze zit bovenin de kruin van de es en kan met zijn scherpe blik alles overzien en bespieden. De vogel wordt ook wel als verpersoonlijking van Wodan voorgesteld. Wodan/Odin draagt, volgens de mythen, een helm met daarop een adelaarssymbool.

De adelaar was het symbool van de Goten, een Germaanse volksstam in Oost-Europa en mogelijk is hij afkomstig van volken verder naar het oosten (Rusland). Daarnaast komt de adelaar ook al voor bij de oude beschavingen van het oostelijk middellandse zeegebied, vanwaar hij bij de Romeinen is beland. 

We zien de adelaar nog steeds als staatssymbool in verscheidene Europese landen: Duitsland, Oostenrijk, Rusland, Polen en b.v. in de Verenigde Staten.

De keizer mocht destijds een tweekoppige arend voeren, terwijl koningen moesten volstaan met een eenkoppige.

Het hert

Ook treffen we vaak een hert (2, 4 herten?) aan, die knabbelen aan de schors van de levensboom. Het hert was in de vroege culturen al een belangrijk symbolische dier. Met zijn gewei, dat op boomtakken lijkt en dat zich ieder jaar vernieuwt, net als de bomen, past het hert uitstekend in de gedachte van de kringloop der seizoenen. De hert als een dier dat de levensboom in miniatuur op zijn kop draagt. Dat moet wel een zeer gezegend dier zijn geweest. In de Oud Noorse mythologie grazen vier herten in de kroon van de wereldboom Yggdrasil. Ze eten er de knoppen (uren), bloesems (dagen) en takken (seizoenen) vanaf. Het hertengewei werd geïnterpreteerd als symbool voor de zonnestralen.

Maar aan het hert werden ook tal van bijzondere krachten toegeschreven. Het hert, zogeloofde men in de Oudheid, was een geducht vijand van de gifslangen. Je kon hertenhuid bij je dragen als amulet tegen slangenbeten en van hertshoorn kon je het gemalen poeder gebruiken als bescherming van het zaaigoed tegen betovering. En zo geloofde men: hertenvlees verdrijft de koorts; ook een zalf uit het beenmerg van herten is hiertegen een goed medicijn.

In de heraldiek komen we het hert tegen met als betekenis: zachtheid en soepelheid. Ook het gewei alleen komt in de heraldiek voor en staat dan voor kracht. In de Oud Keltische wereld gelden herten als 'runderen van de feeën' en als boden tussen de wereld van de goden en die van de mensen. De Keltische god Cernunnos werd met een hertengewei afgebeeld.