Bovenlichten en snijramen in Nederland

9. De Jacobsstaf

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

dsc05798zaandijk.jpg
Zaandijk: Bovenlicht met haan, en voorts: vrnl. hoorn des overvloeds, Neptunusdrietand en Jacobsstaf

Nog een ander Zaans symbool is de Jacobsstaf, die om een voor mij nog onduidelijke reden zo heet, maar ook vaak met de neptunusdrietand wordt aangetroffen. De Jacobsstaf is een oud navigatie-instrument, dat vroeger gebruikt werd om 's nachts op zee te bepalen, waar je ongeveer bent. Door de dwarslatjes zo in te stellen dat je zowel de poolster als de horizon langs de uiteinden van de staf in het oog had, kon je op de staf zelf je hoogtegraad aflezen en zo wist je hoe dicht je bij de evenaar of poolcirkel was..  
 
 
 

jacobsstaf2.jpg
Jacobsstaf gerestaureerd exemplaar uit VOC-schip

Jacobsstaf *A.C* (maker: Abraham Cabeljou) gegraveerd: 1653.

Dit exemplaar (donker hout - midden foto) is een van de oudste ter wereld en kwam dan ook niet helemaal compleet boven water: de dwarslatten zijn nieuw aangebracht. Dit instrument was in de tijd van Abel Tasman een zeer belangrijk navigatie-hulpmiddel ter bepaling van de geografische breedtegraad (middaguur), o.a. met behulp van de zon. (Overgenomen met foto's van site www.abeltasman.org).

 

jacobsstaf.gif
jacobsstaf op oude gravure

BACK

START

NEXT