Bovenlichten en snijramen in Nederland

De 19e eeuw (vervolg 15: levensboom)

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

            Levensbomen met klokjes 2
 
 
 

haarlem1.jpg
Het stadswapen van Haarlem

Toevallig of is er een verband?

Zoals hiernaast is te zien, heeft het stadswapen van Haarlem een boom met klokjes. Officieel luidt de officiële heraldieke tekst van 1974:
Het schild gedekt met een kroon van 5 bladeren van goud, waarachter een afgeknotte dorre boom van sabel oprijst, waarin 2 gouden klokken hangen.
 
Deze klokjes noemt men de Damiaatjes. De oorsprong schijnt te maken te hebben met de verovering van Damiate in 1219 door Graaf Willem I van Holland. Hierbij zouden de Haarlemmers zich onderscheiden hebben. De Duitse keizer verleende daarop het zwaard met de sterren, terwijl de patriarch van Jeruzalem er het kruis aan toevoegde. Ook de kleine klokjes, Damiaatjes, zouden er aan herinneren. 
 
Nu hebben we er dus een probleem(pje) bij:
Wat hebben de damiaatjes van doen met klokjes in de levensboom? Is het toeval of is er een verband?
Wie het weet mag het zeggen.

 
Nog een paar gietijzeren modellen. Als je goed kijkt zie je de verschillen.

dsc02622voorschoten.jpg
Voorschoten: eenvoudig model met de klokjes in top

dsc05397haarlem.jpg
Haarlem: levensboom met een rijk geornamenteerde voet, die fraai uitkomt in de goudkleur

dsc03675afoort.jpg
Amersfoort: stam verschilt van die van Voorschoten hierboven.

Klokgelui jaagt boze geesten weg
 
Kenden de Germanen al klokken bij hun heiligdommen? Daar heb ik nog geen antwoord op gevonden. Wel is bekend dat men door de eeuwen heen geloofde, dat het klokgelui de boze geesten met het galmende geluid op de vlucht deed slaan. Lawaai rond oud en nieuw is een ander bewijs dat men met veel lawaai de kwade geesten wegjoeg van de opening van het jaar.
 
Natuurlijk had het klokgelui ook een boodschap voor de levenden: het is tijd om naar de kerk te gaan, als waarschuwing bij rampen zoals brand, overstroming of vijandelijke aanval en bij begrafenissen.
Maar bij vorstelijke geboorten en begrafenissen waren het niet alleen de klokken maar ook nog de kanonnen die begin en einde van een koninklijk leven moesten veilig stellen.
Klokken hadden al van oudsher een geesten verdrijvende betekenis.
En het kan dus wel heel goed mogelijk zijn, dat om deze reden een paar klokjes in de levensboom werden gehangen.

BACK

START

NEXT