|
Lisse: Huys Dever
't Huys Dever te Lisse is een 14e-eeuwse donjon.
Uit de leenacten blijkt dat de huidige hoefijzervormige donjon stamt uit 1369/1370. De ruitvormige decoraties van gesinterde
stenen aan de ronde voorzijde geven hiervoor een aanwijzing. https://members.home.nl/mtettero/Lisse.html
Dever komt van de familienaam d' Ever.
Een bekend familielid was Reinier d' Ever, die als Hoek partij koos in de Hoekse en Kabeljauwse twisten
van de 14e eeuw.
Rond 1580 en tussen 1630-1634 zijn delen aangebouwd, waardoor een
landhuis ontstond. Dit geheel werd bewoond tot ongeveer 1750.
Leegstand leidde tot de instorting van de eerste aanbouw in
1848. Binnen tien jaar verdwenen de 16e- en 17e-eeuwse aanbouwen, waardoor de donjon weer vrij stond.
Het dak van de donjon stortte in 1862 in, waarna het interieur grotendeels
volgde.
Na de restauratie van 1973-1978 werd het geopend voor het publiek.
|
| Lisse: beeldje van de ever |
|
| Lisse: Huys Dever |
Aan de voet van de donjon treffen we ruitfiguren aan.
|
| Lisse: Huys Dever |
Ooit bevonden zich hier drie ruiten op een rij.
Precies zoals het eigenlijk hoort om maximale kracht uit te stralen.
Het meest linkse teken is slechts enkel voor het onderste deel nog
een beetje aanwezig. De rest van het teken is door verbouwingen verloren gegaan.
|
| Lisse: Huys Dever |
De donjon van de andere kant gezien, waar hij nog een gracht heeft.
het aanzien van Dever was vroeger vermoedelijk hetzelfde als nu.
Niet
alleen in de kuststreek, maar in heel Nederland was de woontoren in de middeleeuwen een gewoon verschijnsel. Veel huidige
kastelen zijn na hun ontstaan als woontoren uitgebouwd door er behuizingen tegenaan te bouwen. In sommige kastelen is de woontoren
nu zo ingebouwd, dat hij nog maar met moeite te herkennen is. Hoewel er in het gehele land nog voorbeelden te vinden zijn
van woontorens, is Dever in de kuststreek de enige, die overgebleven is.
Dever is gebouwd in een U-vorm
Dever is gebouwd in een U-vorm. De voorzijde is rond. Dat maakt
de toren uniek in Nederland. De ronde vorm maakt de constructie sterk en zo kon de toren het in een belegering langer volhouden.
De achterzijde, die op het zuidoosten is gericht, is vlak. Daar waren in de middeleeuwen moerassen, die het eventuele vijanden
vrijwel onmogelijk maakten om Dever van die zijde te benaderen. Een ronde vorm was daar dus niet nodig.
|
| Lisse: Huys Dever |
Tienhoven (bij Ameide)
Er bestaan 2 plaatsen met de naam Tienhoven.
Hier gaat het om Tienhoven (ZH) liggend aan de Lek.
We zien vertikaal symmetrisch op de zijmuur van de krukasboerderij tekens die het midden houden
tussen een vuurslagteken en een hart. Vertikaal geflankeerd door ruit-tekens.
|
| Tienhoven: Lekdijk 13-14 |
|
| Tienhoven: Lekdijk 13-14 |
Wat op het eerste gezicht lijkt op 2 harten, moet toch een ander teken zijn. Het is hetzelfde teken als
wat we al op de zijkant hebben gezien. Plaatselijk wordt dit teken een heksentang genoemd.
Het is onduidelijk of deze associatie een oude is uit de tijd van het ontstaan van de tekens.
|
| Tienhoven: Lekdijk 13-14 |
|
| Tienhoven: Lekdijk 13-14 |
Lexmond
Op de oude dorpskerk van Lexmond vinden we aan het rechter dwarsschip op
de westzijde een maalteken. Meer of andere metseltekens zijn er aan het gebouw niet ontdekt.
De dorpskerk is een kruiskerk, een gotisch bouwwerk met toren uit
de eerste helft van de 14e eeuw en schip en koor uit de tweede helft van de 14e eeuw.
|
| Lexmond: dorpskerk |
|
| Lexmond: dorpskerk |
|
| Lexmond: dorpskerk |
|
