Bovenlichten en snijramen in Nederland

Middeleeuwse metseltekens 1.6-4 Utrecht

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

Woerden
 
We zijn bij deze fraai gerestaureerde boerderij al niet meer in de Middeleeuwen, maar op enkele plaatsen ging het aanbrengen van metseltekens nog een tijdje door.
 
In het buurtschap Rietveld (noordzijde oude Rijn) treffen we op de Bree 90 deze monumentale boerderij aan.
Tussen de ontlastingsbogen boven de vensters en deur treffen we een hart in het metselwerk aan.
 
Het hart wijst op katholieke eigenaar-bewoners in de 17e eeuw in deze overwegend protestantse streek.
 

woerdendsc00507-kl.jpg
Woerden: boerderij uit 1679

woerdendsc00506-klbs.jpg
Woerden: detail van hartsymbool boven een venster

Helaas kreeg ik regendruppels op de lens. Vandaar de onscherpte.
Op de onderste foto is te zien dat bovenin de gevel een jaartal is aangebracht.
 

woerdendsc00511-bskl.jpg
Woerden: boerderij uit 1679

woerdendsc00510-klbs.jpg
Woerden: jaartal aanduiding hoog in de gevel

Maartensdijk
 

De naam Maartensdijk kwam al in het begin van de 15e eeuw voor. Het was toen vermoedelijk de aanduiding van een dijk langs de Oostveense vaart langs de huidige Dorpsweg. De kapittelheren van de Dom te Utrecht noemden de dijk in hun gebied naar hun patroonheilige St. Maarten. In het wapen van de voormalige gemeente Maartensdijk is deze heilige afgebeeld. Gezeten te paard schenkt hij een stuk van zijn mantel aan een schaars geklede bedelaar.

De naam Maartensdijk ging in de loop van de 16e eeuw over op de nederzetting aan de meest noordelijke Dwarsdijk, het dorp Maartensdijk. Tot ver in de 19e eeuw werd de gemeente, niet het dorp,Maartensdijk nog dikwijls Oostveen genoemd.

Het kerkgebouw is een laat-romanogotisch bouwwerk, 15de eeuw.
Begonnen is met de bouw van een kapel, genaamd de “Sint Jacobuscapel”, behorende tot de parochiekerk van “Sint Jacobus de Meerdere” te Utrecht. Dezelfde als van Santiago de Compostella.

Aangenomen mag worden dat deze kapel het oostelijk deel van het kerkgebouw omvat, omdat dit het oudste gedeelte van de kerk is, wat later als koor in gebruik is geweest.
In 1555 wordt de Jacobuscapel te Oostveen tot parochie verheven, maar de streek bleef toch ondergeschikt aan de “domproost van het kapittel van Sint Maarten” te Utrecht (Domkerk). Het Laatgotisch schip en de toren stammen uit die tijd.
De toren, gerestaureerd in 1988, is eigendom van de burgerlijke gemeente. De luidklok deed vroeger ook dienst als brandklok.

maartensdijkdsc00630-kl.jpg
Maartensdijk: Protestantse kerk

De Protestantse kerk aan de Dorpsweg stamt uit de 15-16e eeuw. Zo valt te lezen op historische sites over Maartensdijk.

Toch blijft het een uiterst vreemd fenomeen. Deze twee ruiten in gepleisterde vorm. Je gaat dan toch wel aan een sterk gevoelde betekenis denken, die doorgewerkt heeft tot in de Protestantse tijd. Mogelijk bevindt zich onder het pleisterwerk wel de originele vorm van de gekoppelde ruiten in afwijkende baksteenkleur, maar vond men die niet sprekend genoeg.

Anderzijds bekruipt me twijfel of het metselwerk ter plekke wel middeleeuws is.

 

Als je aan een betekenis denkt: dringt zich het thema eeuwigheid op. Mogelijk weten lezers uit Maartensdijk hier meer van.

 

maartensdijkdsc00629-kl.jpg
Maartensdijk

maartensdijkdsc00628-kle.jpg
Maartensdijk

BACK

START

NEXT