De Sint Maartenskerk van Hemmen
In de Overbetuwe ligt Hemmen, in een schitterende parkachtige
ambiance.
|
Hemmen: dorpskerk |
Op de plaats van de huidige kerk moet in de Middeleeuwen al een
bidkapel ter ere van Maria hebben gestaan, ten oosten van de burcht van Hemmen, aan de 'gevaarlijke' weg van Wageningen naar
Nijmegen. Daarvoor heeft er waarschijnlijk al een heidens heiligdom gestaan.
In 1395 stond de kerk als Sint Maartenskerk
in de lijst van kerken, die de bouw van de Dom te Utrecht bekostigden.
Het schip van de kerk zal wellicht veel ouder
zijn (13e eeuw). Gezien de aanwezigheid van een metselteken, moeten we hieraan twijfelen. Op zijn vroegst stamt het muurgedeelte
met het metselteken uit het eind van de 14e eeuw.
Het koor van de kerk stamt uit de 15e eeuw. Al vele eeuwen geldt
dus: "Hier wordt de rust geschonken" (opschrift boven de ingang).
De huidige toren stamt uit het eind van de 18e eeuw; de luidklok erin is na de laatste oorlog
vernieuwd, ze luidt sinds kort automatisch.
|
Hemmen: dorpskerk zuidzijde |
|
Hemmen: dorpskerk maalkruis op zuidzijde in detail |
|
Even tussendoor een kijkje op de tuinen van het voormalige kasteel Hemmen |
Ressen
De geschiedenis van het dorp gaat terug tot het begin van de jaartelling.
Sporen van bewoning zijn gevonden op de twee hoger gelegen gebieden. In de eerste drie eeuwen van onze jaartelling werd Ressen
bewoond door de Bataven en later door de Franken. Ressen heette oorspronkelijk Rexna en was eind 5e eeuw
een Frankisch koningshof. Er zijn nog heel veel bewoningsresten gevonden van de Bataven.
Na
de kerstening werd Ressen geschonken aan het Franse Arras en ging dorp van St Vaast heten, vernoemd naar
Vedatus, bisschop van Arras-Cambrai in de 6e eeuw. Hij leeft in Ressen nog voort in de naam van een van de
klokken in de kerk.
Zo was Ressen in handen gekomen van de Abdij van Atrecht en spoedig
daarna kreeg Ressen zijn eerste (houten) kerkje. Onder Graaf Diederik van Kleef werd Ressen in 1167 een heerlijkheid. Het huidige kerkje in Ressen stamt gedeeltelijk uit de elfde/twaalfde eeuw.
De toren is 12e-eeuws.
De toren en het schip zijn gebouwd van tufsteen en zijn romaans van
stijl en versierd met boogfriezen. Het gotische koor is opgetrokken uit baksteenen stamt uit de 15e eeuw.
Door de geringe hoogte van koor en schip heeft het kerkje iets gemoedelijks.
|
Ressen: dorpskerk |
In de 16e eeuw werd deze zijkapel aangebouwd. Juist in deze tijd was het geloof in de werking van onheilwerende tekens op zijn
hoogtepunt.
|
Ressen: dorpskerk: zijkapel met 3 maalkruisen |
|
Ressen: plattegrond |
In een folder van een monumentenwandeling door Ressen
wordt melding gemaakt van 'zwarte bezems' op de kerkmuur. Hiermee worden de maalkruisen bedoeld. Volgens
de folder dienden ze tegen blikseminslag.
|
Ressen: dorpskerk vanuit het oosten |
Ewijk: kasteel Doddendaal
|
Kasteel Doddendaal te Ewijk |
Slot Doddendael wordt voor het eerst genoemd in
1332. Veelal wordt daarom aangenomen dat het Huis Doddendael werd gebouwd rond de jaren dertig van de 14e eeuw en dat het is
vernoemd naar de lisdodden die rijkelijk in de drassige omgeving voorkwamen. Doddendael werd beschreven als "borch, huys ende
hoff tot Ewic".
Het slot is al in het bezit van verschillende families geweest als de familie Van Stepraedt het in
1489 koopt voor 4000 goudguldens (een goudgulden heeft een waarde van €0,48). Deze familie houdt het slot met tussenpozen
tot 1743 in haar bezit.
In 1526 wordt Doddendael verkocht aan hertog Karel van Gelre, die
het slot inzet als vesting. De Nijmegenaren ondernemen per aak een plundertocht naar het slot en steken het in brand. In 1528
kocht familie Van Stepraedt Slot Doddendael verbrand en wel weer terug.
Met het herstel wordt begonnen, maar
in 1585 wordt het slot door de Spanjaarden bezet.
Prins Maurits herovert Doddendael tijdens het Beleg van Nijmegen
en laat het in brand steken. Alleen de zware rompmuren blijven overeind.
De familie Van Stepraedt pakt opnieuw het herstel ter hand. Zij
gebruikt het vanaf het midden van de 17e eeuw niet meer als hoofdverblijf en stelde, toen de katholieke eredienst
verboden werd, de Slotkelder ter beschikking als schuilkerk. Daar zijn nu nog de resten van te zien.
Tot aan de 19e eeuw raakte het slot in verval. Daarna volgden vele restauraties. Het slot bestaat momenteel uit een rechthoekig
hoofdgebouw met aan de voorzijde een aanbouw en een toren. In de 15e eeuw is een ommuring aangelegd en is de gracht tussen
het huis en de muur gedempt.
De huidige eigenaar, de heer H. Braam, heeft Slot Doddendael na
een grondige restauratie vanaf 1977 in gebruik genomen als restaurant voor partijen.
Bron: wikipedia
|
Kasteem Doddendaal te Ewijk |
We zien op de foto hierboven 2 symbolen, die heel goed kunnen verwijzen
naar de katholieke erediensten, die in het kasteel gehouden werden: het heilig hart links en het wijdingskruis
rechts. Niet al te opvallend, want het was een schuilkerk.
|