|
Tegelen
Ogenschijnlijk een toren waar niks bijzonders aan te zien is. Duizenden Tegelenaars zullen het ook nooit
opgemerkt hebben.
Op de onderste verdieping van de toren zijn royaal veel bijzondere metseltekens aangebracht.
Ze zijn alleen erg moeilijk te zien en om ze op een foto zichtbaar te maken heb ik wel wat foefjes uitmoeten halen met het
contrast.
Maar eerst nog wat info over Tegelen, dat slechts 5 km van Venlo ligt.
Het is weinig
bekend, dat Tegelen eeuwenlang tot het hertogdom Gulik
heeft behoord, terwijl Venlo Gelders was. Tegelen was voor Venlo dus heel letterlijk
'buitenland' en vice versa.
Dat feit verklaart, dat het dialect van Tegelen duidelijk verschilt van
dat van Venlo.
Sinds het nieuwe millennium een aanvang nam, is Tegelen onderdeel van de gemeente Venlo.
De Sint-Martinuskerk is de vierde kerk op
deze plaats. Delen van de toren zijn nog van de derde kerk uit 1430. Van die tijd stammen ook onze metseltekens. De
eerste Sint-Martinuskerk werd hier al rond 720 gesticht.
|
| Tegelen: toren St. Martinuskerk |
Op de steunbeer, ietsje rechts op de foto is in blauw geglazuurde steen
vaag de afbeelding van een soort kasteeltoren te zien, maar dit kan ook wel een monstrans
zijn. Midden in deze figuur is in later tijd een raampje aangebracht.
In witte natuursteen is een inwijdingskruisje aangebracht beneden aan de zijkant van deze
steunbeer.
Hiervan zijn er nog meer aangebracht rond de toren. De hoger geplaatste hebben de vorm van een
calvariekruis.
|
| Tegelen: zuidzijde toren 2 |
Iets meer naar links aan dezelfde zuidmuur van de toren zien we een tweetal figuren. In beide gevallen een
aaneenschakeling van ruit-figuren.
|
| Tegelen: zuidzijde toren |
Aan de voorzijde zijn andere tekens aangebracht. We zien een driehoekige basis met daarop
een pilaar of stam. Een calvariekruis is hier niet van te maken.
|
| Tegelen: westzijde (=voorzijde) toren. |
Rechtsonder deze driehoekige basis zien we een ruit met binnenstip, die we ook al vaker
zijn tegengekomen.
|
| Tegelen: westzijde toren: links van de ingang beneden |
Het leukste teken is wel deze. Het lijken twee mensfiguurtjes te zijn, die close met elkaar
zijn. Dit kan hee goed met huwelijksvoltrekking te maken hebben, wat vaak voor de kerk plaats vond.
Vergelijk ook de symmetrisch geplaatste hartjes op de voorzijde van de Hasseltse kapel in Tilburg.
|
| Tegelen: westzijde toren: rechts van ingang |
Aan de noordzijde zien we twee grote tekens: rechts een duidelijk calvariekruis.
Links is het weer een puzzel wat het voorstelt: de driehoekige basis is duidelijk. Met
een pilaar in de midden, maar dan ook nog iets onduidelijks daaromheen.
En dan lijkt het nisje daarboven van latere oorsprong: het lijkt niet goed te passen. Het natuurstenen kruis
kan wel al bij de voorstelling hebben behoord.
|
| Tegelen: noordzijde toren |
Tegelen: steen met ouroboros
Zoals op de foto hierboven te zien is, is rechts onderaan een stuk natuursteen ingemetseld
in de toren. Dit is hieronder in detail te bekijken. Het lijkt op een voorstelling van 2 draakachtige slangen, die
met elkaar vervlochten zijn, en die elk in de eigen staart bijten. Dit is alleen bij de linker slang te zien.
De pootjes staan in de richting van de kop.
Ik geef toe dat het wat een vreemde voorstelling is, van een slangenlijf dat naar de staart toe weer breder
wordt, maar vervolgens zit er nog wel een krul in de staart voor de punt in de bek belandt.
De ouroboros geeft het eeuwigheidsprincipe weer. Twee "ineengesmede" ringen het beeld van eeuwige (huwelijks-)trouw.
|
| Tegelen: noordzijde toren: natuurstenen fragment met ouroboros |
Nederweert
Nederweert heette oorspronkelijk Merefeld. Mogelijk stamt deze naam, net als bij het
buurtschap Rosveld, uit de Romeinse tijd en betekende het paardenwisselplaats. Later: "Weert van den nedersten eynde".
Dit is dan weer later Nederweert geworden.
Nederweert was ooit verbonden aan de schepenbank van Weert. Maar ergens in de loop van de 14e eeuw werd
Nederweert van Weert afgescheiden.
In 1419 werd voor het eerst melding gemaakt van een eigen schepenbank en heerlijkheid.
De heerlijkheid bleef bestaan tot de Franse annexatie in 1795 van de Zuidelijke Nederlanden.
De heerlijkheid
is lange tijd in bezit geweest van de graven van Horne.
De Lambertuskerk stamt uit 1467, gebouwd in Brabantse gotiek.
De eerste
steen 1467
20juli (dus niet 13
juli, zoals sommige bronnen aangeven): In de zuidelijk zijwand (richting pand Siem ) van de toren staat op een steen dat de
eerste steen van de huidige toren op deze datum is gelegd.
in den
* jaer ons * her
In het jaar des Heren
M * CCCC * ende * LXVII * op 1467 op
sunte * margraten
Sint Margaretha's (= 20 juli)
dach * vaert * desen
dag werd deze
iersten * steien * ghe
eerste steen ge-
lacht
legd
Dit moet de H. Margaretha
van Antiochië zijn, wier naamdag op 20 juli gevierd werd. In de vijftiende eeuw werd zij alom gevierd en had ze een belangrijke
plaats in het volksgeloof.
In het begin van de 16e eeuw zijn er vier broederschappen
aan de St. Lambertuskerk verbonden: O.L. Vrouw, St. Antonius, St. Jacobus, St. Joris.
Brand en nieuwbouw
In 1592 verwoesting van de kerk door blikseminslag. Pas in 1607 begin van herbouw van de
kerk, als er weer voldoende financiën zijn en inwijding in 1616.
In 1659 opnieuw een dorpsbrand, waarbij de kerk ook afbrandde.
|
| Nederweert: gezicht op de toren |
Het ruitpatroon bevindt zich niet alleen in de bovenste helft van de2e trans, maar ook nog in de onderste
metsellagen van de3e trans.
|
| Nederweert: westzijde toren: speklagen en metseltekens gecombineerd. |
|
| Nederweert: zuidzijde toren: bijna niet te zien, maar vergelijkbaar met westzijde |
|
