|
Renesse
Renesse is een ringdorp met in het midden van de ring de Jacobuskerk, een gotisch gebouw
waarvan de toren dateert van voor 1458. Het schip dateert uit de 16e eeuw. Het hoofdaltaar was gewijd
aan Jacobus Maior, de heilige van Santiago de CompostelIa.
De kermis in Renesse is nu nog altijd omstreeks de 24e juli, de naamdag van Jacobus.
De aanwezige metseltekens bevinden zich op het schip en niet op de toren.
Renesse wordt voor het eerst genoemd in 1244 als "Riethnesse". Het is afgeleid van riet en
neus, wat landtong betekent. De heren van Renesse vormden vroeger een invloedrijk geslacht in Zeeland
en hadden ook hun kasteel in Renesse:slot Moermond.
|
| Renesse (Schouwen-Duiveland) |
Rechts van de toren zien we een calvariekruis tezamen met een hart
en een in vieren gedeelde ruit, waar men op de site van de kerk een anker in ziet, zodat
de trits: geloof, hoop en liefde is uitgebeeld.
Onderwijl, toen ik bezig was de foto te maken, passeerde er een ooievaar. Nog
zeker geen dagelijks beeld in Renesse, zo hoorde ik van de dorpsbewoners.
|
| Renesse: metseltekens rechts van de toren |
Domburg (Walcheren)
Domburg heeft een oude geschiedenis. Uit opgravingen blijkt dat Romeinen er al een nederzetting hadden en
men heeft de resten gevonden van een Nehallenniatempel.
Tegen de invallen van de Noormannen in de 9e en 10e eeuw werden op Walcheren 3 ringwalburchten
aangelegd: eentje in Souburgh (= zuidburg), de andere beide werden Middelburg en Domburg (=duinburg).
Vlak in de buurt lag de handelsplaats Walichrum (waar de naam Walcheren van is afgeleid).
Vermoedelijk bezat Walichrum het eerste en oudste kerkje. Westkapelle en Oostkapelle waren al voor 1067
als dochterkerken gesticht.
In de 13e eeuw bestaan er 2 Domburgen: Dumburgh infra castellum en Dumburgh extra
castellum. Beide hadden toen een kerk.
Er was een kerkje binnen de versterking, gewijd aan St. Agatha, dat gesticht was door
Oostkapelle. Maar dit kerkje werd in de 13e eeuw afgebroken en met toestemming van de bisscop
van Utrecht weer heropgebouwd in Aagtekerke (= St. Agathakerk).
De andere kerk (met toren) bevond zich buiten de burcht en was gesticht door Westkapelle
en was gewijd aan St. Jan.
De huidige Domburgse toren ervan is 38 meter hoog. De toren dateert uit ±1250, de oudste
delen van de kerk zijn van ± l300. In 1572 werd ook Domburg grotendeels door de Watergeuzen verwoest.
De kerk werd in de 17e en in de 18e eeuw gerestaureerd doch ging in 1848 na blikseminslag opnieuw door brand totaal verloren,
waarbij ook veel daar bewaarde Nehalennia-stenen niet meer konden worden gered.
Daarna
volgde herbouw, en onlangs, nogmaals, een nieuwe restauratie.
Metseltekens vinden we hier hoog op de toren. Kennelijk is dat deel van de toren in de
15/16e eeuw gebouwd of herbouwd.
Op de hoogste trans zien we naar alle vier de kanten muurtekens. Helaas zijn ze erg slecht zichtbaar. De
eerste keer, toen ik in Domburg kwam, had ik ze niet eens gezien. Nu trof ik het niet met het weer: geen aangenaam strandweer.
Op de foto's is het contrast iets versterkt, om de tekens net wat beter zichtbaar te maken. Klik de foto's aan
voor een betere resolutie.
|
| De kerk van Domburg (Walcheren) |
Rondje om de kerk
Een rondje om de kerk van Domburg leverde de volgende torenfoto's op:
|
| Domburg: oostzijde toren |
|
| Domburg: zuidzijde toren |
De tekens op de westzijde (zie foto hieronder) zijn niet meer te onderscheiden. Wel dat er tekens gezeten
hebben.
|
| Domburg: westzijde toren |
|
| Domburg: noordzijde toren |
Aagtekerke
Op het eiland Walcheren bevinden zich een aantal fraaie middeleeuwse kerkjes.
Aagtekerke is daar nog een mooi voorbeeld van. De plaatsnaam verwijst naar St.
Agatha (225-251). Zij stierf tijdens christenvervolgingen onder keizer Decius - volgens de legende - omdat ze
geen seks wenste met een Romeinse landvoogd en haar kuisheid tot het uiterste, ondanks alle martelingen, bleef verdedigen.
Zij was een van de eerste heiligen van de katholieke kerk en ongelooflijk populair, ook in ons land.
St. Agatha is primair de beschermheilige tegen vuur en alles wat hieraan
vasthangt: brand, vulkanische erupties en andere natuurrampen. Vele brandwondencentra in Europa zijn dan ook naar haar vernoemd.
Ze is beschermheilige van klokkenmakers omdat haar afgesneden borsten, liggend op een schaal, lijken op 2 klokken.
Luidklokken zijn naar haar genoemd.
Ook is ze patrones van vele vrouwelijke beroepen en kwalen zoals: herderin, vrouwen met borstkanker,
onvruchtbaarheid bij vrouwen, pleegmoeders...
Agatha werd b.v. vereerd in Beverwijk. In Delft had je het St. Agathaklooster (het latere
Prinsenhof) en bij Leidschendam had je de St. Agathaberg, waar ze zou zijn verschenen.
Op de de noordzijde en de zuidzijde van de Aagtekerker toren zijn metseltekens aangebracht.
|
| Aagtekerke zuidzijde kerk |
Er is hier aan de noordzijde van de toren wel symmetrie toegepast: bovenaan twee in vieren gedeelde
ruiten met daar onder, rechtonder elkaar: twee maalkruisen.
|
| Aagtekerke (Walcheren): noordzijde toren |
Op de zuidzijde van de toren van Aagtekerke: het calvariekruis, de vuurslag, het maalkruis en een gevierendeelde
ruit.
|
| Aagtekerke: zuidzijde toren |
|
