Aan de tekeningen van Caspar Philips Jacobsz van de Amsterdamse Herengracht uit 1770 is
te zien wat de overheersende stijl is in de tijd van de Rococo (1750-1770).
De rechte bovenlijst, eventueel met een driehoekig fronton, is al mode geworden in
de Lod XIV-stijl, die eraan voorafging, en die blijft in dit opzicht verder gevolgd. Daar houdt men aan vast. Het geeft veel
mogelijkheden om zich uit te leven aan fraaie balustrades met de nodige beelden daarboven uitstekend.
Boven de lijstgevel werd vaak een attiek (balustrade) aangebracht met centraal daarin
een liefst zo imposant mogelijk centraal element dat de status van de huiseigenaar zo weelderig en protserig mogelijk
moest weergeven.De attiek werd op diverse plaatsen dan ook nog liefst voorzien van wat klassieke beelden.
Verder zie je dan de ornamenten veranderen: abstrakter lijnenspel van in elkaar kronkelende roeden
in de dan nog spaarzame bovenlichten, asymmetrie in het centrale acanthusblad en op andere plaatsen (dakgootconsoles) waar
een - naar één zijde - gedraaide krul mogelijk is.
|
Amsterdam: panden aan de gouden bocht (Herengracht) met attieken op de kroonlijst |
|
Herengracht: gouden bocht: de panden aan de overkant. (Tekening 1770) |
|
Amsterdam Gelderse kade: kroonlijst in Rococo-stijl |
Zowel aan het centrale pand als aan de console van het pand er rechts naast (foto pand Gelderse
kade hierboven) is de Rococostijl goed te herkennenaan het centrale element: het gedraaide acanthusblad. Zie ook
elders op deze site bij de stijlperioden.
Bij de entree-partij aan de binnenplaats van het Weeshuis in Medemblik (NH) zijn
zowel het bovenlicht als de deuren in oorspronkelijke Rococo-stijl bewaard gebleven. Let eens op de asymmetrie in het ornament.
Dit onderscheidt de Lod. XV-stijl van die ervoor en erna zit.
Dit is (samen met het Sneker stadhuis) een van de mooiste voorbeelden van deze stijl die ik (tot nu toe)
ben tegengekomen in ons land.
|
Weeshuis Medemblik uit 1785 |
|
Enkhuizen: koepeltje met Rococo-attiek |
De rechte kroonlijsten verschijnen ook wel bij de wat gewonere huizen, maar toch worden
er tot het eind van de eeuw nog steeds klokgevels in rococo-stijl of in Lod. XVI-stijl gebouwd met gedraaide
kuif en consoles.
Wel werden de klokgevels gaandeweg wat langgerekter van vorm.
Enkele bijzondere gebouwen
Architect Pieter de Swart:
1760/61: voorgevel Lutherse kerk.
1760-1764: het paleisje aan het Lange Voorhout te Den Haag.
1767: de koninklijke schouwburg te Den Haag.
Architect Abraham van der Hart:
1749: Huis Hudson aan het Spaarne 17 te Haarlem
|