Haarlem
Dank zij de oplettendheid van Marius Bruijn zijn nu ook metseltekens
ontdekt aan het koor van de Grote of St Bavo-kerk te Haarlem. Het zijn er drie: een toverknoop, een ruit en nog een ruit,
maar deze is nog weer intern door een maalkruis in vieren gedeeld.
Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik deze tekens destijds bij
mijn inspectie van deze kerkmuren over het hoofd gezien heb.
Soms is het zaak om gebouwen vaker dan 1 keer te inspecteren omdat
de lichtval kan wisselen en een patroon meer of minder zichtbaar maken.
Maar nu ik er zelf voor gestaan heb, snap ik niet dat ik ze toen gemist heb.
|
Haarlem: toverknoop aan de Grote of St Bavo-kerk (koor) |
|
Haarlem: ruit-teken aan de Grote of St Bavo-kerk (koor) |
|
Haarlem: ruit-teken aan het koor van de Grote of St Bavo-kerk |
De Bavo werd gebouwd tussen 1370 en 1520.
De huidige Grote of Sint-Bavokerk heeft verscheidene voorgangers
gehad, zowel houten als stenen parochiekerken. In 1370 werd de laatste voorganger, een in Romaanse stijl gebouwde parochiekerk,
door een brand zwaar beschadigd. Deze kerk is toen grotendeels hersteld, ook bouwde men een nieuw gotisch koor.
Dit koor dat omstreeks 1400 tot stand kwam en waar we de metseltekens
in vinden, staat er nu nog steeds. De bouwmeester van dit koor was waarschijnlijk Meester Engelbrecht van Nijvel. (bron Wikipedia).
foto (uitsnede): https://www.haarlemmarketing.nl |
|
Grote of St Bavokerk te Haarlem |
Haarlem: Amsterdamse poort
Deze poort werd rond 1400 gebouwd, tegelijk ongeveer met het koor
van de St Bavo-kerk. Het is de enige van de 12 Haarlemse poorten die nog over is. De poort heeft ook zonder noemenswaardige
schade het Spaans beleg van 1573 doorstaan.
We treffen op de poort wapenschilden aan, geflankeerd door maalkruisen in gelige steen en
vuurslagtekens.
Verderop aan de noordzijde van de poort zijn nog een maalkruis en een ruit te vinden eveneens
in grijs-gelige steen.
|
Haarlem: Amsterdamse Poort |
|
Haarlem: Amsterdamse Poort |
foto: Martin Busker |
|
Haarlem: Amsterdamse poort: ruit en maalkruis |
|
Haarlem: Amsterdamse Poort: vuurslagteken rechts van het wapen |
We zien wapenschilden van de stad Haarlem en van Oostenrijk. Maalkruis
en vuurslag zie ik als kwaadwerende tekens. Er kan een verband bestaan met Bourgondie, maar vooralsnog vind ik het niet zo
plausibel.
|
Haarlem: Amsterdamse Poort |
Haarlem: Huis Ter Kleef
Van het Huis ter Kleef is alleen nog een gebouwtje met toren over van
omstreeks 1560, wat bekend staat als 'de Kaatsbaan'. Ooit werd er overdekt gekaatst in het gebouw. Het bijbehorende kasteel
werd ten tijde van het beleg (1573) kapot geschoten en is sindsdien niet meer herbouwd.
In rode steen is hier een maalkruis zichtbaar links
boven het raam. Met in het centrum ervan een ruit-teken. Een dergelijk combi-teken komen we slechts af en
toe ergens tegen.
|
Haarlem Huis ter Kleef |
foto: Martin Busker |
|
Haarlem: Huis Ter Kleef |
|
Haarlem: Huis ter Kleef |
Haarlem
Pand op hoek van Ged. Oudegracht en Frankestraat. Op de zijmuur
aan de Frankestraat bevindt zich in gelige steen een onduidelijk teken. Marius Bruijn ontdekte het teken bij toeval. Vuilcontainers
tegen de gevel belemmeren normaliter het zicht er op. Mogelijk is het een zijaanzicht van een kelk. Maar waar die toe
diende?
foto: Marius Bruijn |
|
Ged. Oudegracht/Frankestraat |
foto: Marius Bruijn |
|
Ged. Oudegracht/Frankestraat |
foto: Marius Bruijn |
|
Ged. Oudegracht/Frankestraat |
Uitgeest: Westergeest 12
Op de gevel van deze voormalige boerderij treffen we een
maalkruis en een ruit aan in een gelige steensoort.
De foto is van Google streetview. Het kozijn van het rechterraam
is in later tijd door een deel van het maalkruis heen gebroken.
De ruit bevindt zich links van het bovenste raam.
|
|
Uitgeest: Westergeest 12 |
|
Uitgeest Westergeest 12 |
|
Uitgeest Westergeest 12 |
|
Uitgeest Westergeest 12 |
Edam: de Librije
Tegen de Grote Kerk van Edam aangebouwd, bevindt zich nog de
oude Latijnse bibliotheek: de Librije. In de 16e eeuw kon men er boeken bestuderen die aan de ketting lagen.
We kennen in Nederland nog 3 van deze Librijes: naast Edam ook nog
te Enkhuizen en te Zutphen.
Van deze Librije zijn ook nog wat boeken bewaard gebleven, waaronder
van Erasmus, nu bewaard in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag..
Bij de ingang zien we een maalkruis. Dit werd ontdekt door Steven
Maas, waarvoor zeer veel dank.
foto: Steven Maas |
|
Edam: Librije |
|