Bovenlichten en snijramen in Nederland

2. Rococo-periode: Lodewijk XV -stijl: 1750 - 1770

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

acanthuslodxv.jpg

Als we in het midden van de 18e eeuw komen, wijzigt zich de levensopvatting en is er een stijgende zucht naar weelde en gemak. De Lodewijk XIV-stijl wordt als stijf ervaren en er komt behoefte aan meer ongedwongenheid, waarbij de vorm het gaat winnen van de functie.
 
Grilligheid
 
De naam Rococo is wellicht afgeleid van 'roc' en 'coquille', doordat rots- en schelpvormen erg in trek komen (denk ook aan de schelpengrotten).
 
De hoofdlijnen van de versieringen nemen meer en meer zwierige bewegingen aan.
De tegen elkaar aan geplaatste C-lijnen bepalen met de zeer langgerekte en slepende acanthus- en palmbladeren, het uiterlijk van het ornament. Hierin zijn door alle krullen en wendingen de rechte lijnen nagenoeg geheel verbannen.   
 
Gedraaide kuif
 
De symmetrie is niet helemaal zoek, maar er zit in het midden toch bijna altijd een draaiing in het ornament. Het meest karakteristiek is de gedraaide kuif van het top-acanthusblad.
 

dsc06625zierikzee.jpg
Zierikzee: fraai rococo-raam in oorspronkelijke deuromlijsting

Zierikzee
 
Huize de Adelaere in Zierikzee (boven) heeft een fraai Rococo-bovenlicht, dat past bij de stijl van de voorgevel. Als je goed kijkt zie je hier duidelijk de asymmetrie in de roedenverdeling, met ook nog een asymmetrische kuif in het midden van het snijraam.
 
Krommenie
 
Beroemd zijn de houten gevels uit de Zaanstreek. Er woonden veel houtsnijders, in dienst van de scheepsbouwbedrijven. We vinden er nog voorbeelden van de oude Lodewijkstijlen.
 

dsc05729krommenie.jpg
Rococo-gevel in Krommenie 1786

dsc05620haarlem.jpg
Haarlem: rococo bovenlicht: geheel in stijl ontworpen door Maarten Robert

Haarlem
 
Rococo is, als je het vergelijkt met de voorgaande stijlperiode (Lod XIV) een meer verfijnde zwierigheid. Het bombastische gaat er wat af. De kunstenaars nemen een persoonlijke vrijheid om daar vormen bij te zoeken. Deze verfijning is nog beter te bespeuren bij de Haarlemse snijramen, boven en onder. Ook de deur (rechtsonder) is nog helemaal origineel in rococo-stijl.
 

dsc05637haarlem.jpg
Haarlem: fraai rococo-raam in rococodeuromlijsting

Rococo-interieurs
 
Het plaatje hieronder van een wandafwerking in het Duitse Schloss Schleissheim laat zien dat er ook in de Rococo-tijd nog classicistische motieven gebruikt blijven worden, ook al zijn die in onze bovenlichten even niet zo duidelijk aanwezig, behalve dan de uitgerekte acanthusbladeren. Ook zie je dat de symmetrie hier gewoon gehandhaafd blijft.

rococoduitsland3schlossschleissheim.jpg
Duitse rococo: Königliches Schloss Schleissheim

BACK

START

NEXT