Bouw van kerk en toren
Rond 1300 wordt met de bouw van een grotere kerk begonnen. Of Echternach daarin meefinanciert kan ik uit
de paar bronnen, die ik gezien heb, niet opmaken.
Er zetelde een rentmeester van de abdij in Diessen. Diessen was zetel van een cijnskring
(grondbelastingen t.b.v. de kerk!) en bezat een laatbank ( = rechtbank). Deze vergaderde op St Denijsdag:
9 oktober.
In de 13e eeuw is sprake van de heerlijkheid Hilvarenbeek, voor de helft in bezit van de
Hertog van Brabant, voor de andere helft in bezit van de Bisschop van Luik.
In Diessen staat een schitterende toren met kerk uit de latere middeleeuwen: de St. Willibrorduskerk. Op
toren en kerk zijn diverse metseltekens aangebracht.
Het oudste deel van de kerk, het priesterkoor dateert van omstreeks eind 1300. De kerk is gebouwd volgens
de Heilige Linie, een denkbeeldige lijn door het midden van het schip en het priesterkoor getrokken van oost naar
west.
Mogelijk is in 1450 het kerkgebouw, door het huidige vervangen, de toren stamt van ruim een halve eeuw later.
Het kerkgebouw is in de 15e eeuw al een beukige kerk van vier traveeën met een lager en smaller oost koor,
een koortravee lang en driezijdig gesloten.
In deze periode is ook de sacristie gebouwd aan de zuidzijde. In het begin van het tweede kwartaal van de
16e eeuw is de toren gebouwd en het schip uitgebreid met een travee, te zien aan de bouwnaad in de west muur.
Herkomst metseltekens
De metseltekens verschijn dus pas in het verdere verloop van het bouwproces.
Er zijn dus verschillende instanties, die mogelijk opdracht hebben gegeven tot plaatsing van een logo/teken
op de kerkmuur of torenmuur.
Dat kunnen zijn:
* de hertog van Brabant en de bisschop van Luik en de leenmannen, die in hun naam handelen.
* De instelling van een rechtbank t.b.v. het afkondigen van keuren, bannen en vonnissen.
* de geestelijke overheden en betrokkenen: de abdij van Echternach/de abdij van Tongeren en alweer de bisschop
van Luik
* huwelijksvoltrekkingen in de open lucht voor de toren.
* de geldschieters.
* een algemeen gevoelde angst om onheil (blikseminslag/instorting etc.) te voorkomen of omgekeerd het goede
aan te trekken.
