Bovenlichten en snijramen in Nederland

1.5. Renovatie & restauratie

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

Het Briefpaneel
 
Het briefpaneel zoals John het hier snijdt, is in de tijd van de laat-Gotiek (15e eeuw) een van de populairste ornamenten. Deze term voor dit ornament is overigens pas in de Romantiek verzonnen, omdat men dacht aan omgekruld leder/linnen of perkament. In de voorgaande Romaanse periode werden kisten en koffers nl overtrokken met leder of perkament. Na verloop van tijd ging dit opbollen en scheuren, waartbij het loskwam van het hout.
 
Waarschijnlijker is het, dat er een technische verklaring voor is: Zaagmolens komen pas sinds 1675 in zwang. Voor die tijd werd er veel gekloofd en met de hand gezaagd en geschaafd. De zijkanten van een paneel moesten dun uitlopen om in de groef van de lijst te passen. In de gotiek liet men dit afvlakken niet recht maar bij voorkeur hol gebogen verlopen, zodat het mooi aansluit in de lijst.
 
Het hol overlangssnijden gaf meteen een mooi relief aan het paneel, zodat men deze holle beiteltechniek eenvoudigweg uitbreidde over het hele paneel, dat in het midden toch dik genoeg was om er iets extra's mee te doen. Meer dan een paar korte schaafjes (hol en bol) en een speciale beitel had je er niet voor nodig. (bron Anne Berendsen: Het Meubel. 1949).
 
Gutsen mochten de schrijnwerkers niet gebruiken. Daarvoor moest je lid zijn van het beeldsnijdersgilde. Met gutsen kon je dan de boven en onderkant van het briefpaneel verder uitdiepen en verfraaien, zodat inderdaad die illusie van krullend perkament ontstond.
 
 

briefpaneel1-kl.jpg
Briefpaneel in wording

briefpaneel2-kl.jpg
briefpaneel in wording (2)

Gotische letters
 
Nadat de letters in gotisch schrift zijn uitgesneden, worden ze met goudverf ingekleurd. Serva fidem betekent: 'Blijf trouw'. (letterlijk: bewaar de trouw). Deze spreuk komt ook wel vaker in de heraldiek voor.
 
 

gotisch-schrift-img_0602-kl.jpg
gotische letters aanbrengen

BACK

START

NEXT