Oorsprong heraldische tekens

De oorsprong van deze tekens wordt gezocht in de zogenaamde tamgha’s, wat symbolen waren, die door de Mongolen in het oostelijk Middellandse-zee-gebied geintroduceerd waren. Deze nomadenvolken hadden merktekens nodig om hun bezittingen (vee) te merken aangezien ze hun eigendom steeds moesten terug herkennen. Men vermoedt, dat hierin de feitelijke oorsprong ligt van de heraldische tekens.

Fabeldieren en fabels over dieren

Er komen aan gevels zo vaak fabeldieren voor dat je je afvraagt waar al die gekke dieren vandaan komen.

Al in de 2^e eeuw A.D. bestond er in de klassieke wereld van het Romeinse Rijk een Grieks boek: de Physiologus, waarvan de tekst al vrij snel is vertaald in vele talen (Latijn, Ethiopisch, Syrisch, Armeens, Arabisch). Het is vermoedelijk geschreven in Alexandrië. Het was al bekend bij de kerkvaders, die er naar verwijzen of er uit citeren, met name naar de gekerstende editie. Waarschijnlijk heeft namelijk kerkvader Basilius (330-379) uit Caesarea er een bewerking van gemaakt waarbij hij een christelijke theologische moraal heeft toegevoegd aan elk dier. 

Het oudst bekende geïllustreerde exemplaar is de Physiologus van Bern. Hij werd geschreven in het Latijn in Reims tussen 825 en 850. Uit de vorm van de tekeningen maken geleerden op dat de schrijver/tekenaar een Grieks klassiek voorbeeld moet hebben gehad voor zijn tekeningen. Helaas zijn er geen oude manuscripten in het Grieks bewaard gebleven.

In de 11e eeuw was er al een eerste vertaling vanuit het Latijn in het Duits. Hiervan is slechts een gedeelte bewaard: klik desgewenst door naar der ältere Physiologus.

De beroemde Physiologus heeft tot in onze tijd nog invloed gehouden op de poëzie en het symbolisme in de kunst.

Niet alleen bestaande planten en dieren werden er in beschreven, maar ook tal van fabeldieren, zoals b.v. de feniks (die na 3 dagen uit de as verrijst), de griffioen (sterker dan 8 leeuwen), de eenhoorn (laat zich vangen in de schoot van een zuiver maagdelijke vrouw) en de pelikaan, die zichzelf in de borst verwondt om zijn jongen te voeren. Elk dier was beschreven, gevolgd door een anecdote, vergezeld van een moraal en de symbolische betekenis.

Van de leeuw werd erin verteld dat zijn jongen dood geboren werden, maar na drie dagen tot leven kwamen als het moederdier er met de adem overheen blies. En zo kreeg de leeuw ook nog een extra associatie als Christussymbool.

In de Middeleeuwen werden diverse Bestiarium-uitgaven in druk uitgebracht, die zich sterk baseerden op de Physiologus, zodat het ook toen zijn invloed nog heeft doen gelden.