Bovenlichten en snijramen in Nederland

Middeleeuwse metseltekens 1.5-4 Noord-Holland

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

Venhuizen: Emerentia-kerk

dsc02880venhuizen-kl.jpg
Venhuizen: dorpskerk

De kerk van Venhuizen (NH) is gewijd aan de heilige Emerentia.
De bouwgeschiedenis van het schip loopt van laatste kwart 15e eeuw tot eerste kwart 16e eeuw.
 
Aanvankelijk liep het schip verder door in westwaartse richting en was er een inpandige toren. In 1875 is het schip ingekort en is de huidige toren en voorzijde gebouwd. De laatste grote restauratie vond plaats van 1962 tot 1978.

dsc02871venhuizen-klbs.jpg
Venhuizen: maalkruis aan noordelijk dwarsschip

Op de foto hierboven in een eindje onder het duidelijk kruisvormige muuranker in het metselwerk een maalruisteken te zien, dat nog voor de helft de zwarte kleur heeft behouden.
Op de foto hieronder kun je zien dat de kopse stenen, die het kruis vormen, wel degelijk in kruisvorm zijn gelegd. Er valt niet willekeurig elder in het muurvlak zo'n kruis aan te wijzen.

dsc02873venhuizen-kl.jpg
Venhuizen

Maar de kerk heeft nog een verrassing.
Aan de achterzijde van het zuidelijke dwarsschip bevinden zich vaag zichtbaar ook nog een tweetal tekens. Links zien we weer een maalkruis en rechts een teken dat bestaat uit 2 aaneengeschakelde ruiten. Je kunt er een liggend cijfer acht in zien. Een eeuwigheidsteken.
Beide tekens tezamen zou je met enige goed wil (en (nog) niet wetenschappelijk onderbouwd) kunnen lezen als: laat het onheil voor altijd van deze plaats wegblijven.

dsc02874venhuizen-kl.jpg
Venhuizen: maalkruis en 'krakeling' aan oostelijke kant van het zuidelijke dwarsschip

Als je kijkt aan welke Emerentia de kerk van Venhuizen gewijd werd,
zijn er 3 kandidaten:
 
De naam Emerentia werd ooit nog gegeven aan de grootmoeder van Maria, dus de moeder van Anna.
 
Dan is er een Emerentia of Emerentiana die in ca. 304 als 13 jarige gestenigd werd door christenvervolgers, omdat ze op het graf bad van haar stiefzusje. Haar relieken worden in Rome bewaard.
 
De 3e Emerentia was één van de 11000 maagden uit het gevolg van de heilige Ursula. Aangezien Ursula weigerde om de vrouw te worden van Attila de Hun, bracht hij alle maagden van haar gevolg om. Toen ze toen nog weigerde schoot hij ook haar met een pijl dood.
 
Uit een houten beeldje dat bewaard is in de kerk, tezamen met 3 evangelistenbeeldjes, blijkt dat het Emerentiana is, het meisje dat in ca. 304 om haar geloof werd gestenigd. Ze is in het beeld herkenbaar omdat ze de stenen van haar marteling bij zich draagt.
 

Sint Maartensbrug
 
Aan de noordgevel, in de steeg met het buurhuis, bevinden zich metseltekens. Deels ornament, deels teken (2 harten, sterk beschadigd).
 

sintmaartensbrug2014-06-08-15.25.38kl.jpg
Sint Maartensbrug: Grote Sloot 201

sintmaartensbrug2014-06-08_15.23.48kl.jpg
Sint Maartensbrug: Grote Sloot 201

sintmaartensbrug2014-06-08_15.24.07kl.jpg
Sint Maartensbrug: Grote Sloot 201

Op de foto hieronder zien we in wat voor erbarmelijke situatie de onderste tekens zich bevinden.
Hopelijk kunnen ze nu nog (kundig) gered worden nu we zien hoe ze hersteld kunnen worden. Voor zo ver ik het kan zien zijn beide onderste tekens identiek (geweest).
 

sintmaartensbrug2014-06-08_15.24.27kl.jpg
Sint Maartensbrug: Grote Sloot 201

Haarlem
 
In het centrum staat de aloude Bavo-kathedraal, die tijdens de hervorming in de 70-er jaren van de 16e eeuw voor de Protestantse godsdienstoefening gebruikt ging worden. Hij staat aan de Grote Markt tegenover het stadhuis.
Op het koor van de kerk ontdekte een Haarlemmer met bijzonder goede ogen enkele metseltekens. Dank aan deze Marius Bruijn.
Het is zaak om eens goed te kijken van welke tijd deze koor-muren zijn. Vermoedelijk 16e eeuws, maar mogelijk nog iets eerder. De tekens zijn een toverknoop, een ruit met vlakverdeling door een maalkruis, en een pure ruit.
 
 

foto: Marius Bruijn
bavo-metsel2.jpg
De oude Sint Bavo kathedraal

foto: Marius Bruijn
bavo-metsel4.jpg
Oude Sint Bavo-kathedraal (centrum)

foto: Marius Bruijn
bavo-metsel1.jpg
Oude Bavo-kathedraal (centrum)

foto: Marius Bruijn
bavo-metsel6.jpg
Oude Bavo-kathedraal (centrum)