Bovenlichten en snijramen in Nederland

1.7. Renovatie en restauratie

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

Het vernieuwen van een verflaag
 
Peter van den Heiligenberg heeft in Middelburg met engelengeduld een bovenlicht gerestaureerd (Damplein 33). Het staat bij de maand december 2011 als bovenlicht van de maand.
 
Als er eeuwenlang verf op de roeden is gestreken verliest het houtsnijwerk zijn origineel relief, want alle naden zijn dan na verloop van tijd dichtgeplamuurd met verf.
 
 

foto: P. van den Heiligenberg
p1010345-kl.jpg
Middelburg: Damplein 33

Ik laat Peter zelf aan het woord over de restauratie:
 
Het raam bestaat uit het kozijn met zijn roeden: horizontaal, verticaal en diagonaal. Hierin is het glas gezet met stopverf. Daarbij zijn op de roeden de versieringen aangebracht.
 
De losse ornamenten, de pijlen en de acanthus zijn van hout, maar in het verleden - bij schilderwerk of reparatie - met spijkers en schroeven steeds weer vastgeschroefd op het raam. Bij het verwijderen vielen deze ornamenten werkelijk in talloze stukken uiteen.
Ik heb met pen-gat-verbindingen alles weer in elkaar gezet en ontbrekende stukken aangeheeld met twee-componenten epoxy-pasta.
 

foto: P. van den Heiligenberg
p1010205-kl.jpg
Het skelet van het bovenlicht na verwijdering van de ornamenten

Daarna eindeloos schuren en 2x gronden, daarna 3x lakken in wit ( RAL 9010). De te vergulden stukken in oker.
 
De twee waaiervormige palmetten zijn merkwaardigerwijs van hardsteen met aan de achterzijde twee gaten met schroefdraad voor de bevestiging van binnenuit in het bovenlicht.
De pijlen en de acanthus heb ik ook van binnenuit in het bovenlicht subtiel vastgeschoefd met wat lijmkit ertussen.
 

foto: P. van den Heiligenberg
p1010306-kl.jpg
het vergulden van (delen van) de ornamenten

De oude laklagen heb ik verwijderd met " peel away" een zoutachtige/loog pasta waarmee je de ornamenten in vet papier inpakt. Een aantal dagen later kun je met water en een harde borstel nagenoeg alle oude laklagen eenvoudig verwijderen. Daarna heel goed naspoelen in schoonmaakazijn om het zout te neutraliseren. Dan kan het proces van opnieuw gronden en lakken beginnen.
Al met al een tijdrovende maar eervolle klus.
 
Ik heb ervoor gekozen de stenen ornamenten in de nieuwe opstelling om te draaien. Ik meende me deze vrijheid te kunnen permitteren in het belang van de symmetrie. De pijlen zitten overigens op dezelfde plaats als waar ze zaten en wijzen vanuit een denkbeeldig centrum naar buiten.

Aan de binnenzijde van dit slecht isolerende bovenlicht hebben we een voorzetraam geplaatst.

foto: P. van den Heiligenberg
p1010341-kl.jpg
Middelburg: Damplein 33: vroeg-barokke gevel

Een etage hoger zie je in de centrale witte zuil een verzameling halve rondjes die als schildjes over elkaar heen liggen, als een soort leitjes. Dit symboliseert geld, ducaten, pecunia , geld en wijst op rijkdom.
Ik heb spijt dat ik met het vergulden niet enkele van deze schildjes heb meegenomen om het verguldsel wat meer door te trekken naar boven in de gevel. Het zou een toepasselijk accent geven en het zou mijn idee werkelijk afmaken.
 

p1010351-kl.jpg
Ornament in facade op 1e etage

Het raam erboven kan open en morgen ga ik dit alsnog doen. Dat wordt vergulden uit een open raam op zijn kop. Als het mis gaat haal ik vast de krant. Maar ik zal de nodige voorzorgsmaatregelen treffen.
 

p1010351-klbs.jpg
de pecunia in het hardsteen...

Over de kleuren het volgende:
De kleurnummers heb ik nu niet paraat maar de kleuren zijn in overleg met de eigenaar en de monumentencommisssie Middelburg tot stand gekomen.
Met name de kleur van de voordeur oogst veel lof en is ook fenomenaal mooi: basis anthraciet met een zweem groen erdoor. Tres chique! Toch?
 

p1010357-kl.jpg
De donkergroene kleur op de deur

BACK

START

NEXT